한어Русский языкEnglishFrançaisIndonesianSanskrit日本語DeutschPortuguêsΕλληνικάespañolItalianoSuomalainenLatina

इलेक्ट्रॉनिक-देयता-सुविधा स्वयमेव स्पष्टा भवति, एतेन लेनदेन-दक्षतायां महती उन्नतिः भवति, समयस्य, ऊर्जायाः च रक्षणं भवति । जनानां केवलं विविधानि भुक्तिकार्यक्रमाः सुलभतया सम्पन्नं कर्तुं मोबाईलफोनं वहितुं आवश्यकं भवति, भवेत् तत् शॉपिङ्ग्, भुगतानं वा स्थानान्तरणं वा। अस्याः भुक्तिविधेः लोकप्रियतायाः कारणात् उपभोगः सुलभः द्रुततरः च अभवत्, अपि च ऑनलाइन-उपभोगस्य प्रबलविकासः अपि प्रवर्धितः ।

तथापि नगददेयानां मूल्यम् अद्यापि अस्ति । केषुचित् विशिष्टेषु परिदृश्येषु, यथा दूरस्थक्षेत्रेषु, वृद्धसमूहेषु च, अद्यापि नगददेयता मुख्या पद्धतिः अस्ति । तदतिरिक्तं नकददेयता जनान् अधिकं सहजं उपभोग-अनुभवं दातुं शक्नोति तथा च उपभोग-इच्छा-नियन्त्रणे सहायकं भवितुम् अर्हति ।

इलेक्ट्रॉनिक-देयता-नगद-देयता च सह-अस्तित्वं उपभोग-प्रतिमानानाम् विविधतां समाजस्य समावेशीत्वं च प्रतिबिम्बयति । भिन्नाः भुक्तिविधयः भिन्न-भिन्न-जनसमूहानां भिन्न-भिन्न-परिदृश्यानां च आवश्यकतां पूरयन्ति, तथा च मिलित्वा समृद्धं विविधं च उपभोक्तृ-पारिस्थितिकीं निर्मान्ति

अधिकस्थूलदृष्ट्या इलेक्ट्रॉनिकभुगतानस्य लोकप्रियतायाः कारणात् आर्थिकसञ्चालनप्रतिरूपे अपि किञ्चित्पर्यन्तं परिवर्तनं जातम् । एतत् ई-वाणिज्य-उद्योगस्य तीव्रविकासं प्रवर्धयति, मालस्य परिसञ्चरणं च अधिकं कार्यकुशलं करोति । इलेक्ट्रॉनिक-देयता-सुविधायाः कारणात् ई-वाणिज्य-मञ्चाः शीघ्रमेव विपण्यस्य विस्तारं कृत्वा विस्तृतक्षेत्रे मालविक्रयणं कर्तुं शक्नुवन्ति ।

तस्मिन् एव काले इलेक्ट्रॉनिकभुगतानेन नूतनव्यापारप्रतिमानानाम् उपभोक्तृप्रवृत्तीनां च उद्भवस्य सम्भावना अपि प्राप्यते । यथा, साझेदारी-अर्थव्यवस्था, ऑनलाइन-शिक्षा, दूरचिकित्सा इत्यादयः उदयमानाः क्षेत्राणि सर्वाणि इलेक्ट्रॉनिक-देयता-समर्थनस्य कारणेन समृद्धानि सन्ति एताः नूतनाः उपभोगप्रवृत्तयः न केवलं जनानां जीवनशैल्याः परिवर्तनं कुर्वन्ति, अपितु आर्थिकवृद्धौ नूतनं प्रेरणाम् अपि प्रविशन्ति ।

परन्तु इलेक्ट्रॉनिक-देयता-द्वारा आनितानां केषाञ्चन समस्यानां अवहेलना कर्तुं न शक्नुमः । यथा - संजालसुरक्षाजोखिमाः, व्यक्तिगतसूचनायाः लीकेजः इत्यादयः । तदतिरिक्तं इलेक्ट्रॉनिक-देयता-अति-लोकप्रियतायाः कारणेन केचन समूहाः विशेषतः वृद्धाः न्यूनावस्थायाः च समूहाः अङ्कीय-अर्थव्यवस्था-युगे हाशिया-स्थापनस्य जोखिमस्य सामनां कर्तुं शक्नुवन्ति

इलेक्ट्रॉनिक-भुगतानस्य स्थायि-विकासं प्राप्तुं अस्माभिः पर्यवेक्षणं सुदृढं कर्तुं, कानून-विनियम-सुधारः, उपभोक्तृणां वैध-अधिकार-हितयोः रक्षणं च आवश्यकम् |. तत्सह, अस्माभिः जनसमूहस्य डिजिटलसाक्षरतायां, जोखिमनिवारणजागरूकतायाः च उन्नयनार्थं शिक्षां प्रशिक्षणं च सुदृढं कर्तव्यम्।

संक्षेपेण, इलेक्ट्रॉनिक-भुगतानस्य लोकप्रियीकरणं सामाजिक-विकासे एकः अपरिहार्य-प्रवृत्तिः अस्ति, परन्तु अस्माभिः तस्य प्रभावे अपि ध्यानं दातव्यं, तस्य स्वस्थं व्यवस्थितं च विकासं सुनिश्चित्य जनानां जीवने अधिकसुविधां कल्याणं च आनेतुं सकारात्मकाः उपायाः करणीयाः |.